Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez władze Ryglic. Do najważniejszych z nich należą:
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w gminie Ryglice na lata 2016-2025,
Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2022-2024,
Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Gminy Ryglice na lata 2024-2027,
Wieloletni Rządowy Program "Posiłek w szkole i w domu" na lata 2024-2028,
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2022-2024.
Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.
Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2024 r. wiąże się z kontynuowaniem działań przez Gminę Ryglice związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców.
Na wzrost poziomu wydatków miała wpływ m.in. ustawa o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego z 23 maja 2024 r.
Na rosnącą tendencję wpłynęło również przedłużenie kolejnych regulacji wspierających polskie rodziny w postaci dodatku osłonowego niwelującego koszty energii, gazu i żywności, który w 2024 r. charakteryzował się większą kwotą wydatkowaną z budżetu gminy na ten cel niż w roku poprzednim.
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka.
Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustaw o dodatku osłonowym, elektrycznym czy ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy.
Obecna struktura organizacyjna Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia.
Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2024 r. GOPS wydatkował 9.554.539 zł.
Źródłem finansowania zadań realizowanych przez GOPS są:
środki własne gminy,
dotacja do zadań własnych,
oraz dotacja do zadań zleconych.
W trakcie 2024 r. GOPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki oraz inne świadczenia ze źródeł zewnętrznych, np. w ramach Programu "Posiłek w szkole i w domu", Programu Operacyjnego "Pomoc Żywnościowa" czy "Korpus Wsparcia Seniorów". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej GOPS w swojej bieżącej pracy realizował gminne programy, projekty socjalne i działania środowiskowe, m.in. prowadzenie Punktu Konsultacyjnego czy Zespołu Interdyscyplinarnego.
Wysokość wypłaconych świadczeń społecznych
Wydatki na bieżące utrzymanie GOPS
Najczęściej występującymi powodami korzystania z pomocy społecznej w Ryglicach w 2024 r. były ubóstwo, długotrwała lub ciężka choroba oraz niepełnosprawność. Należy przy tym zaznaczyć, że rodzina mogła korzystać z pomocy z powodu różnych przesłanek jednocześnie (ta sama rodzina mogła być ujęta w tabeli przy kilku pozycjach). Aby uzyskać pomoc ze strony GOPS rodzina lub osoba ubiegająca się o pomoc musi spełnić co najmniej dwie przesłanki tj. po pierwsze dochód osoby lub rodziny nie może przekroczyć kryterium ustawowego, po drugie musi wystąpić co najmniej jedna przesłanka, o której mowa w ustawie o pomocy społecznej.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wspiera osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Dla porównania warto dodać, że powody korzystania z pomocy społecznej były podobne do występujących rok wcześniej.
W 2024 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 112 rodzin, a niepieniężnymi 69 rodzin.
Pracę socjalną świadczono wobec 10 rodzin.
Program „Posiłek w szkole i w domu” zapewnia pomoc zarówno osobom starszym, niepełnosprawnym, o niskich dochodach, jak i dzieciom, które wychowują się w rodzinach znajdujących się w trudnej sytuacji. Program przewiduje wsparcie finansowe gmin w udzieleniu pomocy w formie:
posiłku,
świadczenia pieniężnego w postaci zasiłku celowego na zakup posiłku lub żywności oraz
świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych.
Istotnym elementem Programu jest zapewnienie dzieciom i młodzieży w wieku szkolnym zjedzenia gorącego posiłku przygotowanego w stołówce szkolnej.
Posiłkiem objętych zostało 108 dzieci na kwotę 43.539 zł. Zasiłek celowy otrzymało 57 wnioskodawców na kwotę 104.400 zł.
Wsparciem Asystenta Rodziny objęto rodziny przeżywające trudności w wypełnianiu podstawowych funkcji opiekuńczo – wychowawczych. W 2024 r. w gminie funkcjonował jeden asystent rodziny, który objął swoją opieką 6 rodzin.
Programu "Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej" pozwolił na zapewnienie usług asystenta w wykonywaniu codziennych czynności oraz funkcjonowaniu w życiu społecznym osobom niepełnosprawnym. Celem programu była poprawa funkcjonowania osób niepełnosprawnych w środowisku, zwiększenie możliwości zaspokajania ich potrzeb oraz włączenie osób niepełnosprawnych w życie społeczne.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Ryglicach w ramach programu objął wsparciem 10 osób niepełnosprawnych, zatrudniając 9 asystentów osób niepełnosprawnych. Koszt zadania 237.067,79 zł.
Celem programu jest zapewnienie usługi wsparcia na rzecz seniorów w wieku 65 lat i więcej, mających problemy z samodzielnym funkcjonowaniem ze względu na stan zdrowia, prowadzących samodzielne gospodarstwa domowe lub mieszkających z osobami bliskimi, które nie są w stanie zapewnić im wystarczającego wsparcia. Realizacja programu obejmuje swoim zakresem Moduł II mający na celu poprawę bezpieczeństwa oraz możliwości samodzielnego funkcjonowania w miejscu zamieszkania osób starszych przez dostęp do tzw. „opieki na odległość”.
Wsparciem objęto 31 seniorów. Koszt programu: 25.887,43 zł.
W marcu wydano pierwsze Karty Seniora dla 80 seniorów z Ryglic. Projekt koordynuje Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.
Pomoc społeczna to nie tylko wsparcie finansowe osób i rodzin potrzebujących pomocy, ale także pomoc instytucjonalna, świadczona przez placówki pomocy społecznej. W Gminie Ryglice prowadzą działalność następujące instytucje pomocy społecznej, finansowane z budżetu gminy:
Środowiskowy Dom Samopomocy w Ryglicach,
dwie Placówki Wsparcia Dziennego tj. w miejscowości Ryglice i Lubcza (z budżetu powiatu w porozumieniu z Gminą Ryglice),
mieszkanie chronione, wspomagane.
Działalność Środowiskowego Domu Samopomocy finansowana jest ze środków na zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej przekazywanych przez wojewodę oraz środków własnych gminy. Celem działalności jednostki jest przede wszystkim zapewnienie dziennego wsparcia dla osób wymagających pomocy z uwagi na posiadane niepełnosprawności. Najważniejsze zadania domu są związane z działaniami wspomagająco-aktywizującymi, które dotyczą zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, dążenia do usamodzielnienia oraz integracji społecznej, w szczególności poprzez organizację szerokiego zakresu treningów oraz pomocy w sprawach życia codziennego.
W 2024 r. z usług ŚDS w Ryglicach skorzystało łącznie 30 osób.
Roczny koszt prowadzenia i utrzymania placówki - 895.085 zł.
W 2024 r. opieką i wychowaniem w Placówkach Wsparcia Dziennego objęto 40 wychowanków.
Roczny koszt prowadzenia i utrzymania placówek - 470.478 zł.
Działania GOPS z zakresu wspierania rodziny dotyczyły również kontynuacji pomocy obywatelom Ukrainy. Wsparcie realizowane w ramach ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, realizowano z Funduszu Pomocy.
Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki gminy w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.
Corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez gminę były zadania określone w ramach programu rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniu uwzględniał on tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.
Łączne wydatki bieżące w ochronie zdrowia w 2024 r. wyniosły nieco ponad 150 tys. zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących przeciwdziałania alkoholizmowi. W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin, a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych.
W Punkcie Konsultacyjnym przy Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Ryglicach dyżury pełnią pracownik socjalny, konsultant do spraw uzależnień oraz przeciwdziałania przemocy, psycholog oraz prawnik. Świadczona jest pomoc w zakresie poradnictwa poprzez nieodpłatne spotkania o charakterze konsultacyjnym i motywacyjnym.
Na Górze Kokocz w Woli Lubeckiej została rozpoczęta budowa wieży widokowej wraz z zagospodarowaniem terenu. W grudniu 2023 r. została wybudowana tężnia solankowa wraz z ławeczkami dla dzieci, młodzieży, zakochanych, rodziców i seniorów która w niedługim czasie zostanie uruchomiona i będzie służyła mieszkańcom oraz turystom odwiedzającym Kokocz. Tężnia jest w części z elementów drewnianych, w formie pergoli, już w tym roku mieszkańcy będą mogli korzystać z powietrza nasyconego cennymi mikroelementami. Mikroklimat jest bardzo zbliżony do morskiego, a działania tężni można porównać do inhalacji.
Na rzecz ochrony zdrowia podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej.
Dokładniejszy opis zadań zrealizowanych w ramach pożytku publicznego znajduje się w części raportu dotyczącej Współpracy z NGO.